وكيل كاهش سن شناسنامه :متقاضيان تغيير سن تنها با ارائه نامه از مرجع قضائي و انتظامي يا ثبت احوال پذيرش ميشوند. مجازات تغيير سن غيرقانوني در شناسنامه، تا سه سال زندان تعيين شده است.
به گزارش ايسنا، روزنامه «شهروند» آورده است: واكنش افراد در مواجهه با اين سؤال كه «چندسال داري؟» متفاوت است. بعضيها با اعتمادبهنفس كامل سن خود را ميگويند و اما برخي ديگر با تعلل به اين سؤال پاسخ ميدهند، ولي در مقابل اين افراد دستهاي هستند كه دوست ندارند كسي سنشان را متوجه شود يا هيچوقت سن واقعيشان را به كسي نميگويند.
اين افراد شايد در مواردي فقط به گفتن يك دروغ بسنده كنند، ولي اگر سنوسال برايشان بسيار مهم باشد و روي اين موضوع وسواس داشته باشند، به دنبال راهي براي كمكردن سن شناسنامهشان هستند تا با خيال راحت سني را كه آرزو دارند به ديگران بگويند. اين افراد در مراجعه به ثبتاحوال و بررسي شرايط تغيير سن اگر دليل موجهي براي آن نداشته باشند از خير آن ميگذرند و به دروغ گفتن ادامه ميدهند، ولي اگر اين موضوع برايشان بسيار مهم باشد، به دنبال هر راهي براي تغيير سن ميگردند؛ خواه اين راه قانوني باشد، خواه غيرقانوني.
در ادامه گزارش، روايت افرادي را كه بهصورت غيرقانوني به دنبال كمكردن سن قانونيشان ميگردند، خواهيم خواند و تبعات قانوني و مجازات پيشبينيشده براي آن را بررسي خواهيم كرد.
فقط يك حادثه بود
در كه نيمباز ميشود به داخل اتاق سرك ميكشد و با نگاهي كه با التماس همراه است به بازپرس نگاه ميكند. بازپرس پس از هر بار كه نگاهش به نگاه او برميخورد از دختر ميخواهد كه بيرون بايستد تا نوبتش شود و اين خواهش با ممارست دختر به صداي بلند و دستور تبديل ميشود. ساعت حدود يكربع به ١٢ ظهر است و تقريبا پروندههاي كمي روي ميز بازپرس باقي مانده است.
در اتاق كه براي آخرين بارها باز ميشود، دختر طاقت نميآورد و به داخل اتاق ميآيد و ميگويد كه از صبح اينجا منتظر است و هيچكس به كار او كاري ندارد و از طرفي كسي اجازه نميدهد به خانه برود. بازپرس اين بار با عصبانيت و جديتر از قبل ميخواهد كه دختر بيرون منتظر بماند تا نوبتش برسد و بعد يك مأمور به داخل اتاق ميآيد و دختر را به بيرون همراهي ميكند.
بازپرس پشت ميزش مينشيند و پس از رسيدگي به پرونده ديگر از دختر ميخواهد كه به داخل اتاق بيايد. دختري تقريبا ٣٥ ساله بهنظر ميرسد. مانتو و روسري مشكي به تن دارد. از اضطراب دستانش ميلرزد و آنقدر ترسيده كه هنگام صحبتكردن بيشتر با دستانش صحبت ميكند و زبانش مدام ميگيرد. بازپرس از او ميخواهد كه روي صندلي بنشيند و به خودش مسلط باشد تا بفهمد كه ماجرا چيست. دختر ليوان آبي مينوشد و سپس شروع به تعريفكردن ماجرا ميكند.
«هفته گذشته با بچه خواهرم در حال بازيكردن بودم كه ناگهان پاي خواهرزادهام با پارچ آب برخورد كرد و به همين دليل آب روي زمين ريخت و به شناسنامه من هم كه روي زمين بود مقداري آب ريخته شد.» بازپرس شناسنامه را از دختر ميگيرد و نگاه ميكند و ميگويد چطور ممكن است كه آب فقط روي قسمتي كه سال تولدت نوشته شده است بريزد. در اظهاراتت هم گفتي كه چايي روي شناسنامه ريخته ولي الان ميگويي كه آب روي شناسنامهات ريخته شده. راستش را بگو ميخواستي با اين كار سنت را تغيير بدهي؟ دختر با دلهره ميگويد «به خدا نميخواستم چنين كاري كنم و فقط يك اتفاق بود.»
بازپرس اما به حرف او توجهي نميكند و به او ميگويد تا كسي برايش وثيقه نياورد، بازداشت خواهد ماند. دختر شروع به گريهكردن ميكند و از بازپرس ميخواهد كه او را آزاد كند، ولي بازپرس به او ميگويد تا وثيقه فراهم نشود نميتواند كاري براي او انجام دهد. سپس دختر را به بيرون راهنمايي ميكند و ميگويد از اين اتفاقات زياد رخ ميدهد. باورتان نميشود كه به چه بهانههايي فقط ميخواهند سنشان را دو يا سه سال تغيير دهند.
تغيير سن در شهرستان راحتتر از كلانشهرهاست
از زماني كه با پسر مورد علاقهاش آشنا شده بود چهار سال گذشته بود و حالا نوبت آن رسيده بود كه با او ازدواج كند. او را بسيار دوست داشت و از طرفي هم دروغ بسيار كوچكي به او گفته بود كه اگر حالا پس از گذشت چهار سال اصل ماجرا را ميگفت همهچيز بهم ميريخت و پسري كه دوستش داشت به تمام حرفهاي راست او شك ميكرد و شايد همهچيز بهم ميريخت. پنج سال اختلاف سني؛ اين دروغي بود كه چهار سال براي رسيدن به او گفته بود. دختر پنج سال از پسر بزرگتر بود و نميدانست كه اگر اين موضوع را به او بگويد ميتواند به رابطه با او ادامه بدهد يا نه، پس تصميم گرفت كه اصل موضوع را به او نگويد. حالا هم زماني نبود كه بشود اصل اين موضوع را تعريف كرد. پس موضوع را با خانوادهاش در ميان گذاشت و از آنها خواست كه صحبتي از اين ماجرا به ميان نياورند و به همين دليل به دنبال راهي گشت تا سنش را در شناسنامه تغيير دهد. براي انجام اين كار جستوجوي زيادي كرد. سرانجام يكي از آشنايان شهرستاني را به او معرفي كرد و گفت كه در اينجا ميشود به راحتي سنت را در شناسنامه تغيير دهي. دختر پس از مراجعه به شهرستان مورد نظر كارش را انجام داد و سنش را تغيير داد، ولي پس از گذشت چندسال زماني كه همسرش در بيمارستان هنگام زايمان سن اصلياش را متوجه شد، كارشان به دادگاه خانواده كشيده شد و راهي جز طلاق برايشان باقي نماند.
ارزش هر سال يك ميليون تومان است
تنها يكماه تا زماني كه بايد خودش را به اردو معرفي ميكرد باقيمانده بود. شركت در اردو برايش بسيار مهم بود و براي حضور در آن تمرين زيادي كرده بود، ولي سنش به شرايط سني كه در پذيرش اردو ذكر شده بود، نميخورد و بايد دو سال آن را كم ميكرد. براي كمكردن سنش به ثبت احوال مراجعه كرد، ولي انجام اين كار بيشتر از زماني كه اردو شروع ميشد، طول ميكشيد و اگر ميخواست روند قانوني اين موضوع را طي كند بايد قيد اردو را ميزد. پس بهناچار بهدنبال آشنايي گشت و توانست در يكي از شهرستانها شخصي را پيدا كند كه كارش را طي چند روز انجام ميداد. پس از مراجعه به فردي كه به او معرفي شده بود، توانست در قبال پرداخت دو ميليون تومان دو سال سنش را پايين بياورد و اگر هم باز قصد داشت كه سنش را كمتر كند بايد براي كم كردن هر سال يك ميليون تومان ديگر پرداخت ميكرد.
وجود ١٠٠ تا ١٥٠ هزار غاصب شناسنامه در سيستانوبلوچستان
بر اساس گزارش ايرنا، مسئول دبيرخانه كميسيون فاقدان شناسنامه و مشكوكالتابعين شوراي تأمين استان سيستانوبلوچستان گفت: براساس آمار غيررسمي ١٠٠ تا ١٥٠ هزار نفر غاصب شناسنامه در استان وجود دارند كه با شناسنامه افراد ديگر زندگي ميكنند، همچنين آمار رسمي غاصبان شناسنامه در سيستانوبلوچستان براساس اعلام ثبت احوال ٦٦٢ نفر است.
وي افزود: غاصبان شناسنامه به افرادي اطلاق ميشود كه شناسنامه افراد ديگر را با روشهاي مختلف از جمله سرقت، اجاره يا استفاده از شناسنامه فرد مرده غصب كرده باشند. با هدف ساماندهي و كاهش غاصبان شناسنامه در سيستانوبلوچستان، دهياريها و بخشداريها مكلف به راهاندازي دفتر ثبت واقعه وفات شدند و خانههاي بهداشت استان نيز بايد گزارش دقيق از افراد فوتي ارايه دهند.
مسئول دبيرخانه كميسيون فاقدان شناسنامه و مشكوكالتابعين شوراي تأمين سيستانوبلوچستان همچنين گفت: همچنين طرح ساماندهي و يكپارچهسازي آرامستانها در سطح استان درحال اجراست و در موارد ديگر ازجمله سرقت و اجاره نيز مراجع قضائي ورود ميكنند.
برازنده افزود: اين دبيرخانه همزمان با آغاز به كار خود در سال٩٢، ٤ هزار و ٤٨٠ پرونده فاقدان شناسنامه را تحويل گرفت و ٣ هزار و ٧٧٧ پرونده نيز از آن زمان تاكنون در اين دبيرخانه تشكيل شده است. در مجموع از سال ٩٢ تاكنون حدود ٦ هزار و ٥٧٧ پرونده مورد رسيدگي قرار گرفت و براي ٢٢ هزار نفر در سيستانوبلوچستان شناسنامه صادر شد.
وي ادامه داد: حدود هزار پرونده باقيمانده تا ارديبهشت امسال رسيدگي ميشود. حدود ١١ هزار پرونده فاقدان شناسنامه از سال ١٣٧٤ تا ١٣٩٢ در سيستانوبلوچستان رسيدگي شده بود كه در مقايسه با عملكرد چهار ساله دولت تدبير و اميد بسيار كمتر است.
مسئول دبيرخانه كميسيون فاقدان شناسنامه و مشكوكالتابعين شوراي تأمين سيستانوبلوچستان افزود: همچنين از سال ٩٢ تاكنون ٥٠٠ پرونده مشكوكالتابعين (وجود شك و ترديد در سند سجلي افراد) در استان تشكيل و به ٣٦٤ پرونده رسيدگي شد و ١٣٦ پرونده باقيمانده نيز تا پايان ماه جاري رسيدگي ميشود.
شرايط تقاضا براي تغيير سن
در ابتدا متقاضيان تعيين سن تنها با ارايه نامه از مرجع قضائي، انتظامي يا ثبتاحوال پذيرش ميشوند. اين افراد با ارايه نامه معتبر از يكي از مراجع ذكرشده به پزشكي قانوني مراجعه ميكنند تا نسبت به بررسي تقاضاي آنان اقدام شود.
فرد متقاضي پس از مراجعه و ارايه نامه درخواست به وسيله افراد حاضر در پزشكيقانوني پذيرش و پس از تحويل مدارك براي او پرونده تشكيل ميشود. در اين مرحله نامه مرجع قضائي- انتظامي به دقت كنترل و در صورت تكميل مدارك تعرفه خدمت از متقاضي اخذ ميشود و فرد براي معاينه توسط پزشك در نوبت بررسي پرونده منتظر ميماند.
مدارك لازم براي دريافت خدمت تعيين سن شامل اصل و كپي شناسنامه و كارت ملي، نامه مرجع قضائي، انتظامي يا ثبتاحوال و مدرك تولد يا تحصيلي معتبر است البته در مواردي ممكن شناسنامه پدر و مادر هم براي پاسخ به اين درخواست نياز باشد. پس از تشكيل پرونده فرد براي معاينه ظاهري و بررسي مدارك هويتي به پزشك مربوط ارجاع ميشود. در اين مرحله نوع بررسي و معاينات در افراد زير ٢٣ و بالاي ٢٣سال متفاوت است. در افراد زير ٢٣سال، سن فرد از طريق معاينه ظاهري، گرافي استخواني و بررسي وضع دندانها تعيين ميشود، درحاليكه اين بررسيهاي دنداني و استخواني در افراد بالاي ٢٣سال چندان پاسخگو نيست و تنها با معاينه ظاهري و مدارك بيمارستاني زمان تولد و مدارك تحصيلي معتبر مربوط به زمان شروح به تحصيل ميتوان سن افراد را تعيين كرد.
در افراد بالاي ٢٣سال ارايه مدارك بيمارستاني زمان تولد يا مدرك تحصيلي معتبر كه مربوط به سالهاي اوليه شروع تحصيل باشد در صورت موجودبودن ضروري است.
اقدامات غيرقانوني براي تغيير سن در شناسنامه
بهشيد ارفعنيا، حقوقدان و وكيل كاهش سن شناسنامه پايه يك دادگستري درباره مجازاتهاي استفاده از شناسنامه ديگران به «شهروند» گفت: استفاده از شناسنامه ديگران با توجه به اينكه شخص هر كاري انجام داده باشد، مورد مجازات قرار ميگيرد. تنها براي استفاده از شناسنامه ديگران كه خود جعل ناميده ميشود، مجازاتهايي در نظر گرفته ميشود. حال آنكه اگر با اين شناسنامه دست به كار خلافي بزند، با توجه به نوع جرمي كه مرتكب شده است، مجازات براي او در نظر گرفته ميشود و به مجازات استفاده از شناسنامه غير اضافه ميشود. شخص با اين شناسنامه ممكن است قتل انجام دهد، دزدي كند يا كارهاي خلافي مانند سوءاستفاده در اسناد و مدارك يا كلاهبرداري انجام دهد. اين موارد جزو جرايم محسوب ميشوند و براي هر يك بهصورت جداگانه در قانون مجازات اسلامي، مجازاتهايي در نظر گرفته شده است.
ارفعنيا همچنين درباره استفاده از شناسنامه ديگري براي انجام برخي امور و مجازاتهاي تعيينشده براي اين اقدام نيز افزود: استفاده از شناسنامه ديگران براساس ماده ٩ قانون تخلفات، جرايم و مجازاتهاي مربوط به اسناد سجلي و شناسنامه؛ هر كس براي فرار از تعقيب يا اجراي مجازات قانوني يا به قصد اقدام به خروج غيرمجاز از كشور، مبادرت به استفاده از شناسنامه ديگري به نام هويت خود كند، علاوه بر تحمل مجازات اصلي به حبس از يك تا سه سال و پرداخت جريمه از ٥٠٠ هزار ريال تا يكصد ميليون ريال محكوم ميشود.
اين حقوقدان درباره جعل شناسنامه و مدارك ديگر و مجازاتهاي مرتبط به آن نيز توضيح داد: جعل مجازات خاصي دارد كه مبنيبر آن اگر ثابت شود شخصي مدركي را جعل كرده است كه ميتواند اين مدرك شناسنامه يا هر نوع مدرك شناسايي يا غيرشناسايي باشد، مجازات آن از يكسال به بالاست و با توجه به نظر قاضي و نوع مدرك جعلشده و جرايم مرتكبشده تعيين ميشود.
اين وكيل كاهش سن شناسنامه درباره كاهش سن در شناسنامه نيز مواردي را توضيح داد: در زمانهاي قديم شناسنامههاي خواهران يا برادراني كه فوتشده بودند به ديگر اعضاي تازه متولدشده خانواده ميدادند، اين اشخاص كه درواقع سن اصليشان با سن موجود در شناسنامهشان مطابقت ندارد، ميتوانند به سازمان ثبت احوال مراجعه كنند و با اثبات موضوع شناسنامه جديد با سن درست دريافت كنند. براي اثبات اين كار نيز به شهود يا انجام آزمايشات نياز است. اما افراد ديگري نيز هستند كه از راههاي غيرقانوني و با پرداخت رشوه براي كاهش سن خود مراجعه و شناسنامه جديد دريافت ميكنند. اين افراد معمولا براي فرار از سربازي يا موضوعات ورزشي اين كار را انجام ميدهند. بسياري از اين اقدامات بهصورت غيرقانوني انجام ميگيرد.